اختلال شخصیت پارانوئید (PPD) چیست؟
بیماری پارانوئید یا PPD، یک وضعیت سلامت روانی است که با الگوی بی اعتمادی و سو ظن نسبت به دیگران بدون دلیل کافی برای مشکوک بودن مشخص می شود. فراد مبتلا به PPD همیشه مراقب و به اطرافیان مشکوک هستند و بر این باورند که دیگران دائماً در صدد تحقیر، آسیب رساندن یا تهدید آنها هستند. بیماری پارانویا در واقع نوعی اختلال شخصیتی است که برخی افراد را دچار بدبینی و شک می‌کند. اختلال شخصیت پارانوئید یک بیماری مزمن و فراگیر است که با الگوهای مخرب فکر، رفتار و عملکرد بروز می‌کند. تصور می‌شود که این اختلال بین 1/21 تا 4/4 درصد از بزرگسالان ایالات‌متحده را تحت تأثیر قرار می‌دهد. اما علت اختلال شخصیت پارانوئید چیست ؟ و چه علائمی دارد؟ در این مقاله قرار است به این اختلال بپردازیم.
اختلال شخصیت پارانوئید (PPD)
پارانوئید از نظر روانشناسی یک اختلال روانی است که موجب ایجاد حس بی‌اعتمادی و سوءظن بی‌دلیل به دیگران می‌شود. افراد مبتلا به این اختلال همیشه مراقب و به اطرافیان مشکوک هستند و بر این باورند که دیگران دائماً درصدد تحقیر، آسیب رساندن یا تهدید آنها هستند. به نظر این افراد، رفتار و طرز فکرشان عادی است.
لازم به ذکر است پارانوئیدها، هذیان یا توهم ندارند. توهم و هذیات در افراد مبتلا به اختلال اسکیزوفرنی، اختلال اسکیزوافکتیو و دوره های شیدایی شدید در اختلال دوقطبی دیده می شود.
اختلال شخصیت پارانوئید (PPD)
علائم اختلال شخصیت پارانوئید
بیماری پارانوئید نوعی مشکل در اختلال شخصیت است و فرد مبتلا از خود رفتاری بروز می‌دهد که با کمی دقت به راحتی می‌توان، آنها را تشخیص داد.
فراد مبتلا به PPD اغلب باور نمی‌کنند که رفتار آنها غیرعادی است. ممکن است کلیه رفتارهایی که بروز می‌دهند از نظر خودشان کاملاً منطقی به نظر برسد. با این حال، اطرافیان این افراد از بی‌اعتمادی و شک همیشگی آنها عذاب می‌کشند.
اگر در یک فرد حداقل چهار مورد از موارد زیر را مشاهده کردید، احتمال اینکه وی مبتلا به بیماری پارانوئید باشد، زیاد خواهد بود.
- احساس اینکه همه افراد قصد آسیب رساندن به او را دارند
- مایل نیستند به دیگران اعتماد کنند یا اطلاعات شخصی خود را فاش کنند، زیرا می ترسند از اطلاعاتشان علیه آنها استفاده شود.
- بدون هیچ دلیلی بارها و بارها به وفادار بودن همسر یا نامزدش نسبت به خود، شک می‌کند.
- بیش از حد حساسند و به ندرت انتقادی را می پذیرند.
- فکر می کنند دیگران دارند به شخصیت آنها توهین و حمله می کنند، در حالی که از نظر دیگر افراد اینگونه نیست.
- شدیدا کینه ای هستند. هرگز کسی را به خاطر توهین، بی‌حرمتی، بی‌اعتنایی یا هر رفتار ناپسندی که در حقش انجام شده باشد نمی‌بخشد و کینه او را به دل می‌گیرد، حتی اگر از نزدیک‌ترین دوستان یا اقوامش باشد؛
- عصبانیت سریع
علائم اختلال شخصیت پارانوئید
علل ابتلا به اختلال شخصیت پارانوئید
در رابطه با دلیل اصلی ایجاد اختلال شخصیت پارانوئید، هنوز جواب مشخصی وجود ندارد. اما احتمالاً دلیل آن ترکیبی از عوامل محیطی و بیولوژیکی باشد. محققان دریافته‌اند عدم توجه عاطفی، فیزیکی و مراقبتی دوران کودکی، نقش مهمی در ایجاد این اختلال در نوجوانی و اوایل بزرگسالی دارد.
این اختلال بیشتر در خانواده‌هایی با سابقه اسکیزوفرنی و اختلال هذیانی وجود دارد. ترومای دوران کودکی (آزار جسمی، عاطفی یا جنسی) نیز ممکن است یکی از عوامل موثر بر بروز این مشکل باشد. مثلا والدین کودک یا بیش از حد به او توجه و از او حمایت می‌کردند، یا خشم بی‌اندازه‌ای نسبت به او داشتند که به واسطه آن، کودک احساس ناامنی شدیدی می‌کند، و این مسئله در سنین بالاتر، به بیماری پارانوئید تبدیل می‌شود.
چگونه با فرد پارانوئید رفتار کنیم؟
متوجه شدیم که فرد مبتلا به پارانوئید، رفتارهایی انجام می‌دهد، که متاسفانه هیچ‌کدام از آنها دست خودش نیست. برای حل یا حداقل کاهش میزان آسیب‌رسانی این بیماری به خود بیمار یا اطرافیانش، یکی از راهکارها دانستن چگونگی رفتار با فرد پارانوئید است.
- از انزوای آنها جلوگیری کنید: متاسفانه انزوا و تنها ماندن، این بیماری را تشدید می‌کند. پس مانع از منزوی شدن آنها شویم.
- از حیوانات خانگی کمک بگیرید: مثلا سگ‌های خانگی به دلیل ویژگی وفاداری و محبت، گزینه مناسبی هستند. حضور حیوانات خانگی اضطراب را کاهش داده و به سلامت جسمانی بیمار کمک می‌کند.
- همچنین کمک گرفتن از مشاوران و درمانگران این بیماری راهکار مناسب دیگری است.
- او را به بودن در جمع خانواده و شرکت در فعالیت‌های اجتماعی، تشویق کنیم: یکی دیگر از راهکارهای مفید در برخورد با فرد مبتلا به پارانوئید، تشویق او برای حضور در جمع‌های خانوادگی است.
چگونه با فرد پارانوئید رفتار کنیم؟
