سرطان پروستات، نشانه ها و راههای تشخیص و درمان آن

سرطان پروستات یکی از شایع ترین سرطان ها بین مردان می باشد که ممکن است باروری آن ها را نیز تحت تأثیر قرار دهد. معمولا سرطان پروستات به آهستگی رشد می کند و در ابتدا به غده پروستات محدود می شود ولی در صورت رشد، گسترش می یابد و اندام های دیگر را نیز درگیر می کند. در حالی که برخی از سرطان پروستات خوش خیم هستند و با حداقل درمان بهبود می یابند، برخی دیگر بدخیم بوده و می توانند به سرعت گسترش یابند. حال که قرار است به سرطان پروستات، علائم و نشانه های آن، روش های تشخیص و درمان سرطان پروستات بپردازیم، خالی از لطف نیست که با نقش پروستات و نقش آن در بدن آشنا شویم. پروستات یک غده عضلانی بیضوی شکل است که مایع منی را تولید می کند و وظیفه تغذیه و حمل اسپرم را بر عهده دارد. پروستات درست در جلوی راست روده و زیر مثانه قرار گرفته است.

علائم و نشانه های سرطان پروستات

شما با آگاهی از علائم و نشانه های سرطان پروستات می توانید از مبتلا شدن به این سرطان جلوگیری کنید. سرطان پروستات ممکن است در مراحل اولیه هیچ علامت یا علائمی نداشته باشد، یکی از دلایل این امر نحوه رشد سرطان است. شما معمولا فقط در صورت رشد سرطان در نزدیکی مجرای ادرار و فشار آوردن به مجاری و تغییر در شیوه ادرار، متوجه وجود سرطان می شوید. سرطان پروستات معمولا در قسمت بیرونی پروستات رخ می دهد و باعث ایجاد علائم هایی می گردد. نشانه های سرطان پروستات شامل موارد زیر می باشند:

درد، سوزش یا جریان ضعیف ادرار

احساس پر بودن مثانه بعد از خالی کردن ادرار

نیاز به ادرار کردن بیشتر از حد معمول، بخصوص در شب

نیاز ناگهانی به ادرار کردن و غیر قابل کنترل بودن آن

ناراحتی در ناحیه لگن، *** و قسمت تحتانی کمر

اختلال در نعوظ

انزال دردناک

خون در مایع منی

از دست دادن اشتها

کاهش وزن

درد استخوان

عواملی که خطر ابتلا به سرطان پروستات را افزایش می دهند

برخی از علت های سرطان پروستات که ممکن است احتمال ابتلا به این بیماری را تحت تأثیر قرار دهند، شامل موارد زیر می باشد:

سن: با افزایش سن مردان، خطر ابتلا به سرطان پروستات افزایش می یابد. به ندرت در مردان جوان تر از 40 سال این کانسر مشاهده می شود. آسیب دیدن ماده ژنتیکی (DNA) سلول های پروستات مردان بالای 55 سال را بیشتر در بر می گیرد. سلول های آسیب دیده یا غیر طبیعی پروستات می توانند از کنترل خارج شده و تومورهایی را تشکیل دهند. سن یک عامل خطرناک برای سرطان پروستات شناخته شده است.

سابقه خانوادگی: مردان با سابقه خانوادگی سرطان پروستات نیز در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری هستند. اگر پدر، برادر یا فرزندش این بیماری را داشته باشد، این خطر با تعداد بستگان مبتلا به سرطان پروستات افزایش می یابد.

سیگار کشیدن: مطالعات نشان می دهد که احتمال ابتلا به سرطان پروستات افراد سیگاری دو برابر افراد عادی است. استعمال دخانیات همچنین با خطر بیشتری از مرگ در اثر سرطان پروستات مرتبط است. با این حال، ترک سیگار خطر ابتلا به سرطان پروستات را کاهش می دهد.

منطقه جهانی: تعداد مرگ و میر سرطان پروستات در سراسر جهان متفاوت است. وراثت، رژیم های غذایی ضعیف، عدم ورزش کردن و .... بر روی این بیماری تاثیر بسزایی دارد.

رژیم غذایی: رژیم غذایی و شیوه زندگی ممکن است خطر ابتلا به سرطان پروستات را تحت تاثیر قرار می دهد.

علت های سرطان پروستات

روش های تشخیص سرطان پروستات

همان طور که می دانید تشخیص زود هنگام تمامی سرطان ها کمک بسیاری به روند درمانی شما می کند، سرطان پروستات هم از این قاعده مستثنی نیست. اغلب، تشخیص سرطان پروستات برای اولین بار در نتیجه غربالگری با آزمایش خون آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA) یا آزمایش دیجیتال رکتال (DRE) رخ می دهد. باید باز به این نکته اشاره کنیم که سرطان های زودرس پروستات معمولا علائمی ایجاد نمی کنند، اما سرطان های پیشرفته تر گاهی اوقات به دلیل علائمی که ایجاد می کنند، اولین بار می توان آن ها را مشاهده کرد.

آزمایش دیجیتال رکتال (ِDRE): در طول این آزمایش پزشک شما با دستکشی که به روغن آغشته است با یک انگشت از طریق معقد به داخل روده شما وارد می کند. چون پروستات در مجاورت روده قرار دارد آن را مورد بررسی قرار می دهد. اگر پزشک متوجه ناهنجاری هایی در بافت، شکل یا اندازه غده شود شما را برای انجام آزمایشات بیشتر راهنمایی می کند.

تست آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA): یک نمونه خون از رگ بازوی شما گرفته می شود. ماده ای که به طور طبیعی توسط غده پروستات شما تولید می شود را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد. طبیعی است که مقدار کمی PSA در خون شما باشد اما اگر بالاتر از حد طبیعی باشد، ممکن است نشان دهنده عفونت پروستات، التهاب و بزرگ شدن یا سرطان باشد. میزان PSA در افراد سالم زیر 4 نانو گرم در هر میلی لیتر خون وجود دارد. با این حال، سطح زیر 4 نانو گرم تضمینی برای ابتلا به سرطان نیست. مردان با سطح PSA بین 4 تا 10 که اغلب محدوده مرزی نامیده می شود، حدود 1 در 4 احتمال ابتلا به کانسر پروستات را دارند. اگر PSA بیش از 10 باشد، احتمالا ابتلا به سرطان پروستات بیش از 50 درصد می باشد.

سونوگرافی: پزشک با سونوگرافی بررسی و معاینه بیشتری روی غده پروستات شما انجام می دهد. یک کاوشگر کوچک (پروب) در اندازه و شکل یک سیگار در روده (از طریق معقد) وارد می شود. این کاوشگر از امواج صوتی استفاده می کند تا تصویری از غده پروستات شما بگیرد. این آزمایش کمتر از 10 دقیقه انجام می گیرد و در مطب یا کلینیک به صورت سرپایی انجام می شود.

نمونه گیری از بافت پروستات: در این روش از بافت پروستات نمونه گیری می کنند که به این روش بیوپسی پروستات نیز می گویند. در این روش ابتدا با آمپول بی حس کننده اطراف پروستات را کاملا بی حس می کنند، سپس با استفاده از سوزن مخصوص نمونه برداری تعداد 12-15 قطعه از قسمت های پروستات را بر می دارند. نمونه های گرفته را در ظرف مخصوص می ریزند و برای تشخیص نهایی به آزمایشگاه پاتولوژی فرستاده می شود.

MRI: برای تصویر برداری از پروستات، بیمار روی میز MRI قرار می گیرد. یکسری تصاویر از پروستات و طرف دیگر آن گرفته می شود. ام آر آی حدود 45 تا 60 دقیقه طول می کشد. متعاقبا رادیولوژیست تصاویر را تجزیه و تحلیل کرده و یک تصویر سه بعدی از پروستات ایجاد می کند و این روش نواحی غیر طبیعی یا ضایعات مشکوک را نشان می دهد.

تست PCA3: ژنی است که در تمام سلول های غده پروستات وجود دارد. این سلول ها مقادیر کمی از پروتئین های خاص را می سازند و در ادرار نیز وجود دارند. یکی از آزمایش ها برای بدست آوردن نتایج دقیق تر هنگام غربالگری سرطان پروستات تست PCA3 می باشد. سلول های پروستات سرطانی می توانند 60 تا 100 برابر بیشتر از حد معمول پروتئین ایجاد کنند که پروتئین های اضافی وارد ادرار می شوند. اگر آزمایشات این پروتئین را در ادرار تشخیص دهند، می تواند نشان دهنده سرطان پروستات باشد. مطالعات نشان می دهد که این پروتئین ها در 95 درصد نمونه های کانسر پروستات وجود داشته است و به عبارت دیگر فردی که مبتلا به سرطان نیست، بعید است مقدار قابل توجهی از این پروتئین را داشته باشد.

روش های تشخیص سرطان پروستات

مراحل پیشرفت سرطان پروستات

مرحله اول: معمولا در این مرحله سرطان به کندی رشد می کند و تومور را نمی توان احساس کرد. ممکن است نیمی از یک سمت پروستات یا حتی کمتر را درگیر کرده باشد. سطح PSA کم است. سلول های سرطانی را نمی توان به خوبی از سلول های سالم تشخیص داد.

مرحله دوم: تومور فقط در پروستات مشاهده می شود. سطح PSA متوسط یا پایین است. سرطان پروستات کوچک است اما ممکن است خطر رشد و گسترش افزایش یابد.

مرحله سوم: سطح PSA زیاد است و تومور در حال رشد می باشد و سرطان در درجه بالایی قرار دارد. این ها همه حاکی از آن است که سرطان در حال پیشرفت می باشد.

مرحله چهارم: سرطان خارج از غده پروستات را درگیر کرده است.

راه های درمان سرطان پروستات

انکولوژیست ها، پرستاران، داروسازان، مشاوران و ... با همکاری یکدیگر یک برنامه درمانی برای درمان سرطان پروستات ایجاد می کنند و با توجه به مرحله پیشرفت سرطان برای فرد یک یا چند درمان را در پیش می گیرند. شما باید به گزینه های درمانی خود آگاه باشید تا مراحل درمان برای شما راحت تر باشد. همچنین، از عوارض جانبی که درمانی مثل هورمون درمانی برای سرطان پروستات روی ادرار، روده و مسائل جنسی شما می گذارد، اطلاعات داشته باشید. تصمیم گیری برای نوع درمان از اهمیت ویژه ای برخوردار است، چون گزینه های درمانی متفاوتی برای سرطان پروستات وجود دارد.

عمل جراحی

جراحی شامل برداشتن پروستات و برخی غدد لنفاوی اطراف غده پروستات در حین عمل است. بسته به نوع عمل، سلامت کلی فرد و سایر عوامل نوع جراحی متفاوت می باشد.

پرتو درمانی

در پرتو درمانی برای درمان سرطان پروستات، با استفاده از پرتوهای اشعه ایکس سلول های سرطانی را از بین می برند. به پزشک متخصص که از پرتو درمانی برای معالجه سرطان استفاده می کند، انکلوژیست پرتو نگاری می گویند. یک برنامه شامل تعداد مشخصی از درمان ها است، به بیمارداده می شود تا طی یک دوره زمانی مشخص انجام شود.

درمان های سیستمیک

در درمان سیستمیک از داروها برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود. روش های متداول برای درمان های سیستمیک شامل سوزن هایی است که از طریق آن دارو را به ورید (در رگ) تزریق می کنند. انواع روش های درمانی سیستمیک مورد استفاده در سرطان شامل موارد زیر است:

تستوسترون درمانی و مهار کننده های محور آندروژن

درمان هدفمند

شیمی درمانی برای درمان سرطان پروستات

ایمونوتراپی برای درمان سرطان پروستات

داروهای اصلاح کننده استخوان

برای درمان سرطان پروستات ممکن است یک یا چند روش درمانی سیستمیک مورد استفاده قرار گیرد.

راه های درمان سرطان پروستات