پدیده عملی و زیبای شفق قطبی

در این مقاله به پدیده عملی و زیبای شفق قطبی خواهیم پرداخت.

شفق قطبی

شفق قطبی یک پدیده ی خیره کننده است که در طی آن، نورهای رنگی صورتی، قرمز، سبز و… در آسمان شب پدیدار می شود. این پدیده ی تماشایی در عرض های نزدیک به ۲ قطب بوجود می آید و یکی از هفت عجایب طبیعی جهان است.

به پدیده ی شفق قطبی، نور قطب شمال هم می گویند که بیشتر در آسمان عرض های جغرافیایی شمالی مانند نروژ، سوئد، فنلاند و… دیده می شود با این وجود در عرض های جغرافیایی جنوبی هم شفق قطبی دیده می شود اما از آنجاییکه در این مناطق جمعیت کمتری زندگی می کنند، کمتر مورد توجه بوده است.

توضیح علمی شفق قطبی

خورشید علاوه بر گرما و نور، انرژی زیاد و ذرات کوچک دیگری نیز به‌سمت زمین می‌فرستد. میدان مغناطیسی اطراف زمین از آن در برابر بیشتر انرژی‌ها و ذرات محافظت می‌کند؛ اما خورشید همواره انرژی یکسانی ارسال نمی‌کند.به‌طور معمول، میدان‌های مغناطیسی اطراف زمین به جهت محافظت و حفظ حیات کره، جلوی بیشتر بادهای خورشیدی را می‌گیرند. طوفان‌های خورشیدی حجم زیادی از ذرات باردار را با سرعت بالایی در فضا پخش می‌کنند. اگرچه بسیاری از این بادها و طوفان‌ها توسط لایه مگنتوسفر مسدود می‌شوند، برخی از یون‌ها برای مدت کوتاهی در فضایی حلقه‌ای شکل در ناحیه‌ای به نام یونوسفر (Ionosphere) در اطراف جو زمین به دام می‌افتند. برخورد این بادها با میدان‌های مغناطیسی، آن‌ها را به‌سمت قطب‌های شمال و جنوب و یونوسفر منحرف می‌کنند. این اتفاق منجر به‌شکل‌گیری کمربند تابشی به نام «وان آلن» می‌شود. این کمربند تابشی ذرات مضر برای کره زمین را به خود جذب می‌کند.

ناحیه یونوسفر در اطراف قطب‌های ژئومغناطیسی زمین قرار گرفته‌ است. این قطب‌ها محور میدان مغناطیسی زمین را مشخص می‌کنند و در فاصله ۱۳۰۰ کیلومتری قطب‌های جغرافیایی زمین در حرکت هستند.

شفق قطبی

بهترین کشور ها برای تماشای شفق قطبی

１. ایسلند

بهترین زمان سفر: اواخر مرداد تا میانه فروردین

ایسلند با وجود یخچال‌های طبیعی، آبشارهای عظیم و آتشفشان‌ها، مکانی رویایی برای سفر است. ایسلند برای تماشای شفق‌های قطبی در بهترین طول و عرض جغرافیایی قرار دارد. ممکن است آب و هوا همیشه همراهی نکند؛ اما در جاده ساحلی آن می‌توان به‌دنبال آسمانی صاف بود. یکی از واضح‌ترین شفق‌های قطبی را می‌توانید در محدود کوه کرکیوفل Kirkjufell در ساحل غربی یا در حاشیه پایتخت ایسلند، ریکیاویک Reykjavik دید.

２. فربنکس، آلاسکا

بهترین زمان سفر: اواخر مرداد تا میانه فروردین

فربنکس Fairbanks فقط دو درجه پایین‌تر از دایره شمالگان و در نزدیکی فرودگاهی بین‌المللی و پارک ملی منحصر‌به‌فرد دنالی قرار دارد. این مکان یکی از بهترین مکان‌ها برای تماشای شفق‌های قطبی است. فربنکس آلاسکا علاوه بر داشتن سیستمی اختصاصی برای پیش‌بینی ظهور این پدیده طبیعی، به بازدیدکنندگان برنامه سفری را ارائه می‌دهد که آن‌ها را از چراغ‌های شهری و سایر آلودگی‌های نوری دور می‌کند.

شفق قطبی در آلاسکا

حقایق شنیدنی درباره شفق قطبی

• اولین قطبی 2600 سال پیش از میلاد ثبت شده است

باستان شناسان بر این باورند که برخی از نقاشی‌های غارهای کهن، شفق‌های قطبی را در آسمان به تصویر می‌کشند. اولین نقل قول شناخته شده شفق در 2600 قبل از میلاد نوشته شده است. در چین: «فو-پائو، مادر امپراتوری زرد، شوآن یوان، رعد و برق شدیدی را دید که در اطراف ستاره سو که متعلق به صورت فلکی بی-دو است در حال حرکت بود و ناگهان نور کل منطقه را روشن کرد».

• شفق قطبی از فضا هم مشخص است

ماهواره‌ها می‌توانند در مدار زمین از شفق قطبی عکس بگیرند و تصاویر زیبایی را خلق کنند. با عبور ایستگاه فضایی از مدار زمین، گاهی شفق‌های قطبی دیده می‌شوند و حتی طوفان‌های خورشیدی بر ساکنان ایستگاه فضایی هم تاثیر می‌گذارد. تا جایی که اگر طوفان شدید باشد، فضانوردان به پناهگاه‌های معینی می‌روند. در نتیجه وقتی که از روی زمین و در تور شفق قطبی شاهد رقص نورهای جذاب هستید، در فضا هم اتفاق‌هایی در حال انجام است. رویدادهایی که گاهی بسیار عظیم هستند و تاثیرات عجیبی دارند.

• شفق قطبی تا نزدیکی استوا دیده شده است

شاید برایتان عجیب باشد که بدانید در طی یک طوفان مغناطیسی عظیم و با کمک میدان مغناطیسی استوا، در شمال کویزلند که در شمال قاره استرالیا قرار دارد و یک منطقه با آب و هوای استوایی است نیز، شفق قطبی دیده شده است. گاهی فعالیت خورشید انقدر شدید است که شفق قطبی در سرتاسر مناطق شمالی کویزلند دیده می‌شود که واقعا خیره کننده هستند