پایداری ساختمان

پایداری ساختمان یعنی طراحی، ساخت و استفاده از ساختمون‌ها به شکلی که کمترین آسیب رو به محیط زیست برسونن و بیشترین فایده رو برای جامعه و اقتصاد داشته باشن. این شامل مواردی مثل استفاده بهینه از انرژی و آب، انتخاب مصالح ساختمانی مناسب، مدیریت پسماند و ایجاد فضاهای داخلی سالم و راحت میشه. هدف از پایداری ساختمان، کاهش اثرات منفی ساختمون‌ها روی محیط زیست و بهبود کیفیت زندگی انسان‌هاست.

پایداری ساختمان، رویکردی جامع در طراحی، ساخت و بهره‌برداری از ساختمان‌ها است که هدف آن به حداقل رساندن اثرات منفی زیست‌محیطی و به حداکثر رساندن اثرات مثبت اقتصادی و اجتماعی است. این مفهوم شامل مجموعه‌ای از عوامل و اصول است که در ادامه به تفصیل به آن‌ها می‌پردازیم:

1. بهره‌وری انرژی

کاهش مصرف انرژی: استفاده از مصالح عایق، طراحی ساختمان با توجه به شرایط اقلیمی، استفاده از سیستم‌های گرمایش و سرمایش کارآمد، و بهره‌گیری از انرژی‌های تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی.

استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر: نصب پنل‌های خورشیدی، توربین‌های بادی، و سیستم‌های گرمایش خورشیدی به منظور تأمین بخشی از انرژی مورد نیاز ساختمان.

2. مدیریت آب

کاهش مصرف آب: استفاده از شیرآلات کم‌مصرف، سیستم‌های آبیاری قطره‌ای، و جمع‌آوری آب باران برای مصارف غیر شرب.

بازیافت آب: استفاده از سیستم‌های تصفیه آب خاکستری برای استفاده مجدد آب در مصارفی مانند آبیاری و فلاش تانک‌ها.

3. انتخاب مصالح پایدار

مصالح با دوام و قابل بازیافت: استفاده از مصالحی که طول عمر بالایی دارند و پس از تخریب ساختمان قابل بازیافت هستند.

مصالح با کمترین اثر زیست‌محیطی: انتخاب مصالحی که در تولید آنها کمترین میزان انرژی و مواد اولیه مصرف شده و کمترین آلودگی ایجاد شده است.

مصالح محلی: استفاده از مصالحی که در نزدیکی محل پروژه تولید می‌شوند به منظور کاهش هزینه‌های حمل و نقل و حمایت از اقتصاد محلی.

4. کیفیت هوای داخلی

تهویه مناسب: طراحی سیستم‌های تهویه مطبوع که هوای تازه را به داخل ساختمان هدایت کرده و از تجمع آلاینده‌ها جلوگیری می‌کنند.

استفاده از مصالح با VOC کم: انتخاب مصالحی که ترکیبات آلی فرار (VOC) کمتری دارند، زیرا این ترکیبات می‌توانند باعث آلودگی هوا و مشکلات سلامتی شوند.

نور طبیعی: طراحی ساختمان به گونه‌ای که از نور طبیعی به بهترین شکل استفاده شود، زیرا نور طبیعی می‌تواند به بهبود روحیه و سلامتی ساکنان کمک کند.

5. مدیریت پسماند

کاهش تولید پسماند: طراحی ساختمان به گونه‌ای که از تولید پسماند در طول ساخت و بهره‌برداری ساختمان جلوگیری شود.

بازیافت پسماند: ایجاد سیستم‌های جمع‌آوری و بازیافت پسماند در ساختمان.

استفاده از مصالح بازیافتی: استفاده از مصالحی که از مواد بازیافتی ساخته شده‌اند.

6. طراحی و ساخت پایدار

طراحی غیرفعال: استفاده از اصول طراحی غیرفعال مانند جهت‌گیری ساختمان، سایبان‌ها، و عایق‌بندی مناسب برای کاهش نیاز به سیستم‌های گرمایش و سرمایش.

ساختمان‌های مدولار: استفاده از روش‌های ساخت مدولار که باعث کاهش زمان ساخت و تولید پسماند می‌شوند.

7. ملاحظات اجتماعی و اقتصادی

ایجاد فضاهای اجتماعی: طراحی فضاهایی در ساختمان که امکان تعامل و ارتباط اجتماعی ساکنان را فراهم می‌کنند.

دسترسی آسان: طراحی ساختمان به گونه‌ای که برای همه افراد، از جمله افراد معلول، قابل دسترسی باشد.

هزینه‌های چرخه عمر: در نظر گرفتن هزینه‌های کل چرخه عمر ساختمان، از جمله هزینه‌های ساخت، بهره‌برداری، نگهداری، و تخریب.

8. گواهی‌نامه‌های پایداری

LEED: یکی از معتبرترین گواهی‌نامه‌های پایداری ساختمان در جهان.

Energy Star: گواهی‌نامه‌ای برای ساختمان‌های با عملکرد انرژی بالا.

Green Globes: گواهی‌نامه‌ای برای ساختمان‌های پایدار در آمریکای شمالی

پایداری در ساختمان‌ها، فراتر از یک ترند یا مد روز، به یک ضرورت برای حفظ محیط زیست و بهبود کیفیت زندگی تبدیل شده است. ساخت و ساز پایدار، با رویکردی جامع به طراحی، اجرا و بهره‌برداری از ساختمان‌ها، مزایای بی‌شماری را برای محیط زیست، اقتصاد و جامعه به ارمغان می‌آورد. در این مقاله به تفصیل به این مزایا می‌پردازیم:

1. مزایای زیست‌محیطی

کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای: ساختمان‌ها سهم قابل توجهی در انتشار گازهای گلخانه‌ای دارند. پایداری ساختمان با کاهش مصرف انرژی و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر، به طور چشمگیری انتشار این گازها را کاهش می‌دهد و به مقابله با تغییرات اقلیمی کمک می‌کند.

حفاظت از منابع طبیعی: ساخت و ساز پایدار با استفاده از مصالح بازیافتی و تجدیدپذیر، و همچنین کاهش مصرف آب و انرژی، به حفظ منابع طبیعی ارزشمند مانند جنگل‌ها، معادن و آب کمک می‌کند.

کاهش آلودگی: ساختمان‌های پایدار با استفاده از سیستم‌های مدیریت پسماند و تصفیه آب، و همچنین کاهش استفاده از مواد شیمیایی مضر، به کاهش آلودگی هوا، آب و خاک کمک می‌کنند.

حفظ تنوع زیستی: ساخت و ساز پایدار با کاهش تخریب زیستگاه‌ها و ایجاد فضاهای سبز، به حفظ تنوع زیستی و اکوسیستم‌های طبیعی کمک می‌کند.

2. مزایای اقتصادی

کاهش هزینه‌های عملیاتی: ساختمان‌های پایدار با کاهش مصرف انرژی و آب، هزینه‌های جاری ساختمان مانند قبوض آب و برق را به طور چشمگیری کاهش می‌دهند.

افزایش ارزش ملک: ساختمان‌های پایدار به دلیل مزایای زیست‌محیطی و اقتصادی، ارزش بیشتری نسبت به ساختمان‌های معمولی دارند و جذابیت بیشتری برای خریداران و مستأجران دارند.

ایجاد فرصت‌های شغلی: ساخت و ساز پایدار با ایجاد تقاضا برای محصولات و خدمات سبز، فرصت‌های شغلی جدیدی را در صنایع مرتبط ایجاد می‌کند.

بهبود بهره‌وری: ساختمان‌های پایدار با فراهم کردن محیطی سالم و راحت برای ساکنان، به بهبود بهره‌وری و کاهش غیبت کارکنان کمک می‌کنند.

3. مزایای اجتماعی

بهبود سلامت و رفاه: ساختمان‌های پایدار با بهبود کیفیت هوا و نور داخلی، و همچنین ایجاد فضاهای سبز، به بهبود سلامت جسمی و روحی ساکنان کمک می‌کنند.

افزایش کیفیت زندگی: ساختمان‌های پایدار با ایجاد فضاهای زندگی راحت و آرام، و همچنین دسترسی به امکانات رفاهی، به افزایش کیفیت زندگی ساکنان کمک می‌کنند.

تقویت حسcommunity: ساختمان‌های پایدار با ایجاد فضاهای عمومی و اجتماعی، به تقویت حس تعلق به جامعه و افزایش تعاملات اجتماعی ساکنان کمک می‌کنند.

کاهش نابرابری: ساخت و ساز پایدار با ایجاد خانه‌های доступ برای اقشار کم‌درآمد، به کاهش نابرابری اجتماعی و بهبود شرایط زندگی آنها کمک می‌کند.

4. سایر مزایا

افزایش دوام ساختمان: ساختمان‌های پایدار با استفاده از مصالح با کیفیت و روش‌های ساخت پایدار، دوام بیشتری نسبت به ساختمان‌های معمولی دارند و نیاز کمتری به تعمیر و نگهداری دارند.

کاهش ریسک: ساختمان‌های پایدار با رعایت اصول ایمنی و استفاده از سیستم‌های پیشرفته، ریسک حوادث و خسارات را کاهش می‌دهند.

افزایش آگاهی عمومی: ساخت و ساز پایدار با افزایش آگاهی عمومی در مورد مسائل زیست‌محیطی، به ترویج فرهنگ پایداری و مسئولیت اجتماعی کمک می‌کند.

پایداری ساختمان، نه تنها یک انتخاب هوشمندانه، بلکه یک مسئولیت اخلاقی است. مزایای زیست‌محیطی، اقتصادی و اجتماعی پایداری ساختمان، آن را به یک سرمایه‌گذاری ارزشمند برای نسل‌های امروز و آینده تبدیل کرده است. با حرکت به سوی ساخت و ساز پایدار، می‌توانیم جهانی سالم‌تر، پایدارتر و عادلانه‌تر برای همه بسازیم.

در دنیای امروز، پایداری به یک اصل اساسی در صنعت ساخت و ساز تبدیل شده است. ساختمان‌های پایدار نه تنها به حفظ محیط زیست کمک می‌کنند، بلکه مزایای اقتصادی و اجتماعی بسیاری نیز دارند. برای ارزیابی و تأیید پایداری ساختمان‌ها، استانداردهای مختلفی تدوین شده‌اند که به عنوان گواهی‌نامه‌های پایداری شناخته می‌شوند. این گواهی‌نامه‌ها، معیارهای مشخصی را برای ارزیابی عملکرد ساختمان در زمینه‌های مختلف مانند مصرف انرژی، مدیریت آب، انتخاب مصالح، کیفیت هوای داخلی و مدیریت پسماند ارائه می‌دهند. در این مقاله به بررسی جامع گواهی‌نامه‌های پایداری ساختمان و اهمیت آنها می‌پردازیم.

چرا گواهی‌نامه‌های پایداری مهم هستند؟

استاندارد و معیار: گواهی‌نامه‌های پایداری، یک استاندارد و معیار مشخص برای ارزیابی عملکرد ساختمان در زمینه پایداری ارائه می‌دهند. این امر به سازندگان، طراحان و مالکان کمک می‌کند تا میزان پایداری ساختمان خود را ارزیابی و بهبود بخشند.

تشویق به پایداری: دریافت گواهی‌نامه پایداری، نشان دهنده تعهد سازنده به پایداری و حفظ محیط زیست است و می‌تواند به عنوان یک مزیت رقابتی در بازار ساختمان عمل کند.

مزایای اقتصادی: ساختمان‌های دارای گواهی‌نامه پایداری، معمولاً هزینه‌های عملیاتی کمتری دارند و ارزش بیشتری نسبت به ساختمان‌های معمولی دارند.

جذب سرمایه: بسیاری از سرمایه‌گذاران و خریداران، ساختمان‌های پایدار را ترجیح می‌دهند و حاضرند برای آنها هزینه بیشتری پرداخت کنند.

انواع گواهی‌نامه‌های پایداری ساختمان

در حال حاضر، گواهی‌نامه‌های پایداری مختلفی در سطح جهان وجود دارند که هر کدام دارای معیارها و الزامات خاص خود هستند. در زیر به برخی از مهم‌ترین و شناخته‌شده‌ترین این گواهی‌نامه‌ها اشاره می‌کنیم:

1. LEED (Leadership in Energy and Environmental Design)

مؤسس: شورای ساختمان سبز ایالات متحده (USGBC)

معیارها: LEED شامل هفت دسته اصلی است: پایداری سایت، بهره‌وری آب، انرژی و جو، مصالح و منابع، کیفیت هوای داخلی، نوآوری در طراحی و اولویت‌های منطقه‌ای.

سطوح: LEED دارای چهار سطح certificación (Certified)، نقره‌ای (Silver)، طلایی (Gold) و پلاتینیوم (Platinum) است که بر اساس امتیاز کسب شده توسط ساختمان تعیین می‌شود.

کاربرد: LEED به طور گسترده در ایالات متحده و سراسر جهان استفاده می‌شود و یکی از معتبرترین گواهی‌نامه‌های پایداری ساختمان است.

2. BREEAM (Building Research Establishment Environmental Assessment Method)

مؤسس: مؤسسه تحقیقات ساختمان بریتانیا (BRE)

معیارها: BREEAM شامل نه دسته اصلی است: مدیریت، سلامت و رفاه، انرژی، حمل و نقل، آب، مصالح، پسماند، زمین‌شناسی و محیط زیست.

سطوح: BREEAM دارای پنج سطح Pass، Good، Very Good، Excellent و Outstanding است.

کاربرد: BREEAM در بریتانیا و اروپا به طور گسترده استفاده می‌شود و یکی از قدیمی‌ترین و معتبرترین گواهی‌نامه‌های پایداری ساختمان است.

3. Energy Star

مؤسس: آژانس حفاظت از محیط زیست ایالات متحده (EPA)

معیارها: Energy Star بر بهره‌وری انرژی ساختمان تمرکز دارد و معیارهای خاصی را برای مصرف انرژی، انتشار گازهای گلخانه‌ای و سایر شاخص‌های مرتبط با انرژی تعیین می‌کند.

سطوح: Energy Star دارای سطوح مختلفی است که بر اساس عملکرد انرژی ساختمان تعیین می‌شود.

کاربرد: Energy Star در ایالات متحده و سایر کشورها استفاده می‌شود و به عنوان یک نشان معتبر برای ساختمان‌های با عملکرد انرژی بالا شناخته می‌شود.

4. Green Globes

مؤسس: Green Globes North America

معیارها: Green Globes شامل هفت دسته اصلی است: مدیریت پروژه، کاهش انرژی، کاهش آب، منابع و مصالح، کاهش پسماند، کیفیت محیط داخلی و عملیات و نگهداری.

سطوح: Green Globes دارای چهار سطح One Green Globe، Two Green Globes، Three Green Globes و Four Green Globes است.

کاربرد: Green Globes در آمریکای شمالی استفاده می‌شود و به عنوان یک گواهی‌نامه جامع برای ساختمان‌های پایدار شناخته می‌شود.

5. CASBEE (Comprehensive Assessment System for Built Environment Efficiency)

مؤسس: مؤسسه ژاپن برای ارزیابی بهره‌وری محیط زیست ساخته شده (IBEC)

معیارها: CASBEE شامل پنج دسته اصلی است: انرژی، منابع، محیط زیست داخلی، محیط زیست خارجی و کیفیت.

سطوح: CASBEE دارای سطوح مختلفی است که بر اساس امتیاز کسب شده توسط ساختمان تعیین می‌شود.

کاربرد: CASBEE در ژاپن و سایر کشورهای آسیایی استفاده می‌شود و به عنوان یک گواهی‌نامه جامع برای ساختمان‌های پایدار شناخته می‌شود.

سایر گواهی‌نامه‌های پایداری

علاوه بر گواهی‌نامه‌های ذکر شده، گواهی‌نامه‌های پایداری دیگری نیز در سطح جهان وجود دارند که هر کدام دارای ویژگی‌ها و معیارهای خاص خود هستند. برخی از این گواهی‌نامه‌ها عبارتند از:

WELL: بر سلامت و رفاه ساکنان ساختمان تمرکز دارد.

Living Building Challenge: الزامات سخت‌گیرانه‌ای برای پایداری ساختمان تعیین می‌کند.

Passive House: بر کاهش مصرف انرژی ساختمان تمرکز دارد.

گواهی‌نامه‌های پایداری ساختمان، ابزاری مهم برای ارزیابی و تأیید پایداری ساختمان‌ها هستند. این گواهی‌نامه‌ها به سازندگان، طراحان و مالکان کمک می‌کنند تا ساختمان‌های پایدارتر و با عملکرد بهتری بسازند. انتخاب گواهی‌نامه مناسب، بستگی به نوع ساختمان، اهداف پروژه و الزامات محلی دارد. با توجه به اهمیت روزافزون پایداری، انتظار می‌رود که استفاده از گواهی‌نامه‌های پایداری در صنعت ساخت و ساز افزایش یابد و به ساخت ساختمان‌های سبزتر و پایدارتر منجر شود.