تاریخچه مکعب روبیک

از جرقه ی ساخت مکعب روبیک تا تبدیل شدن به یک معمای بین المللی

تاریخچه مکعب روبیک

مکعب روبیک معما و سرگرمی جالب و مرموزی است که امروز به‌عنوان پرفروش‌ترین پازل اسباب‌بازی در تمام تاریخ شناخته می‌شود. این پازل معمولا به‌عنوان یک پیشنهاد خرید هدیه برای کودکان و نوجوانان مطرح می‌شود. شاید برای شما هم جالب باشد، بدانید که مخترع مکعب روبیک در ابتدا قصد نداشت یک بازی معمایی اختراع کند.

اما زمانی که در حال ساخت این مکعب بود قصد داشت که تکه های مکعبی را روی هم قرار دهد بدون آنکه از هم جدا شوند . اما بعد ها همین مکعب تبدیل به یک اسباب بازی محبوب بین مردم شد.

مکعب روبیک یک جورچین (پازل) مکانیکی است که در سال ۱۹۷۴ توسط یک مجسمه‌ساز و پروفسور معمار مجارستانی به نام ارنو روبیک اختراع شد . نام این مکعب را مخترع آن مکعب جادویی گذاشت . که یک نوع پازل ترکیبی می باشد .

ارنو روبیک و شروع معمای او

درست یک سال قبل از آنکه جنگ جهانی دوم پایان یابد. ارنو روبیک در شهر بوداپست مجارستان به دنیا آمد. پدر او مهندس پرواز و مادرش شاعر بود. جناب روبیک در دانشگاه در دو رشته مجسمه‌سازی و سپس معماری تحصیل کرد.

او در سال‌های آخر دهه ۱۹۶۰ در «آکادمی هنری صنایع کاربردی» بوداپست استاد طراحی داخلی و معماری شد. ارنو روبیک در ساعات بیکاری‌اش بر روی مدل‌ها و طرح‌های سه‌بعدی کار می‌کرد. تا اینکه یک روز سوالی در ذهن او شکل گرفت. چطور بلوک‌ها می‌توانند روی هم تکان بخورند بدون آنکه از هم جدا شوند؟

تلاش‌های اولیه روبیک برای ساخت مکعب‌ها با نوار الاستیک شکست خورد. او تصمیم گرفت روی شکل قطعات کار کند، تا طوری باشند که در کنار هم به‌درستی قرار بگیرند. به این ترتیب یکی از خاطره انگیزترین بازی‌های نوستالژیک ساخته شد .

ارنو روبیک هر وجه مکعبی که اختراع کرده بود را با برچسب رنگی مشخص کرده بود.

وقتی او مکعب‌ها را روی هم چرخاند متوجه شد که رنگ‌ها به سرعت به صورتی که تصادفی به نظر می‌رسد با هم جابه‌جا می‌شوند، اما خیلی زود فهمید برگرداندن آنها به حالت اولشان اصلا ساده نیست. او به این نتیجه رسید که احتمالا نمی‌توان رنگ‌ها را با حرکت‌های تصادفی به جای اولشان برگرداند.

ساختار مکعب روبیک

ساختار مکعب روبیک در ظاهر ساده و درعین حال پیچیدگی باورنکردنی آن باعث گیج شدن میلیون ها نفر شد، بطوریکه حتی امروزه هم افراد بسیار کمی یافت می‌شوند که بتوانند ادعا کنند که توانسته اند مکعب روبیک را بدون راهنمایی یا آموزش، حل کرده باشند.

ساختار مکعب روبیک به این شکل است که در هر مکعب روبیک کلاسیک ۶ وجه و در هر وجه ۹ تکه و هر وجه دارای یک رنگ است . مکعب روبیک کلاً دارای ۶ رنگ (رنگ‌بندی استاندارد: سفید، زرد، نارنجی، قرمز، آبی، و سبز) است. گفته می‌شود این مکعب دارای ۴۳ تریلیون جایگشت (تعداد ترکیب‌های ممکن برای موقعیت رنگ‌ها) است؛ و معمولاً افراد به دو روش مبتدی و حرفه‌ای آن را حل می‌کنند .

مکانیزم محوری این پازل به شما این امکان را می‌دهد که در هر وجه به‌طور جداگانه رنگ‌های دیگر را به هم ریخت، و هدف از بازی این است که تمام رنگ‌های آن در وجه خود و به صورت درست در کنار هم قرار گیرند.

. به جز نسخه استاندارد روبیک که۳×۳×۳است نسخه کوچک‌تر آن در ابعاد۲×۲×۲ با نام مکعب جیبی در بازار وجود دارد. همچنین نسخه‌های۴×۴×۴و۵×۵×۵ آن هم نمونه‌های دیگری هستند که ممکن است موقع خرید اسباب بازی ببینید. بزرگ‌ترین مکعب روبیکی که در گینس ثبت شده یک مکعب۳۳×۳۳×۳۳ است.

نسخه‌های جدیدتر این مکعب سریع‌تر و روان‌تر حرکت می‌کنند. این مسئله برای کسانی‌که به صورت حرفه‌ای مکعب‌ها را حل می‌کنند و به نام کیوبر معروف هستند مهم است. کیوبرهای سرعتی نه تنها روی الگوریتم‌های حل مسئله، بلکه بر روی سرعت دستان خود کار می‌کنند تا بتوانند رکوردهای بهتری از خود به جا بگذارند.

الگوریتم‌های بسیاری طراحی شده‌اند تنها برای حل قسمت کوچکی از مکعب بدون ایجاد مداخله در قسمت‌های دیگر که قبلاً حل شده‌اند، بنابراین بتوان از آن‌ها به صورت مکرر در قسمت‌های مختلف بهره یافت تا تمام مکعب حل شود.

برای مثال، الگوریتم‌های بسیار شناخته شده‌ای وجود دارند برای چرخاندن سه گوشه بدون تغییر دادن بقیهٔ پازل یا برعکس کردن جهت دو لبه در حالی که بقیه دست نخورده باقی می‌مانند.

Panagiotis Verdes یونانی، مخترع روش ایجاد مکعب‌های بزرگتر از مکعب روبیک، از ۵×۵×۵ تا ۱۱×۱۱×۱۱ است. او در طراحی‌هایش، که شامل مکانیزم‌های بهبود یافته برای مکعب‌های ۳×۳×۳، ۴×۴×۴ و ۵×۵×۵، مناسب برای حل سرعتی است.

همان‌طور که از تاریخ ۱۹ ژوئن ۲۰۰۸ مدل‌های ۵×۵×۵، ۶×۶×۶، و ۷×۷×۷ در دسترس کیوبرها قرار گرفتند و در سال‌های اخیر در کشور ایران این مکعب توسعه بسیار یافته‌است و مورد علاقه آنان قرار گرفته‌است و حدود هفت میلیون مکعب روبیک در سال ساخته می‌شود .

البته این مقدار تولید مربوط به شرکت سون تاونز می‌باشد شرکت‌های مختلف دیگری هم برای تولید این مکعب وجود دارد مانند گن کای وای مویو دایان و شنگ شو.

تولید انبوه مکعب روبیک

ارنو روبیک "مکعب جادویی " خود را در سال ۱۹۷۴ اختراع و در سال ۱۹۷۵ در مجارستان با شماره ثبت اختراع HU۱۷۰۰۶۲ ثبت بین‌المللی کرد .

وقتی روبیک توانست شرکتی را برای تولید انبوه روبیک پیدا کند، به تدریج شهرت این مکعب بیشتر شد. در مجارستان این مکعب را با نام مکعب جادویی می‌شناختند.

یک سال بعد، زمانی‌که قرار بود مکعب روبیک به ثبت جهانی برسد، به یک نام رسمی نیاز داشت به این ترتیب نام مخترعش بر روی مکعب جادویی گذاشته شد. تاریخچه مکعب روبیک بعد از آن پر از موفقیت است.

آقای روبیک هم بعد از آمدن نام او روی مکعبی که ساخته بود، شهرت بسیاری پیدا کرد. مکعب روبیک او را به اولین میلیونر در بلوک کمونیستی تبدیل کرد. او همچنین بنیادی برای کمک به مخترعان آینده‌دار در مجارستان تاسیس کرد ونام استودیو را روبیک گذاشت . در این استودیو افرادی برای طراحی مبلمان و اسباب‌بازی کار می ‌کردند .

رکورد داران مکعب روبیک

سال ثانیه رکورد داران

• Yusheng Du ۳٫۴۷ ۲۰۱۸

• Ruihang Xu ۴٫۰۶ ۲۰۲۱

• Feliks Zemdegs ۴٫۱۶ ۲۰۲۰

• Patrick Ponce ۴٫۲۴ ۲۰۱۹

• Nicolás Sánchez ۴٫۳۸ ۲۰۱۹

• Max park ۳٫۱۳ ۲۰۲۳

شاید بتوان گفت مکعب روبیک یکی از بهترین پیشنهادها موقع انتخاب اسباب بازی ایمن برای کودک است. کودکان و نوجوانان به‌راحتی با این پازل بازی می‌کنند، سرگرم می‌شوند و خلاقیت را در درونشان پرورش می‌دهند. با گذشت ده‌ها سال از اختراع این پازل هنوز هم از محبوبیت آن کم نشده است. تاریخچه مکعب روبیک از هوش سرشار ارنو روبیک شروع شده و به نظر می‌رسد هنوز به انتهای خود نرسیده است.