زخمهای گوارشی زخمهایی باز هستند که در سطح داخل معده یا بخش ابتدایی روده باریک ایجاد میشوند؛ شایعترین علل ایجاد زخمهای گوارشی این دو مورد هستند: عفونت با هلیکوباکتر پیلوری یا مصرف درازمدت داروهای ضدالتهاب غیرکورتونی مانند آسپیرین. قابل ذکر است که استرس و غذاهای پر ادویه، موجب ایجاد زخم گوارشی نمیشوند، اما علائم آن را بدتر میکنند. در این مقاله قصد داریم بیشتر با این معضل آشنا بشویم.
زمانیکه پوشش مخاطی معده و اثنیعشر فرسوده شوند، اسید معده و آنزیمهای گوارشی، دیواره معده و دوازدهه را از بین میبرند. نتیجه این فرآیند ایجاد زخمهای باز است که توسط اسید معده دائما تحریک میشوند. این وضعیت در صورت عدم درمان میتواند موجب خونریزی یا ایجاد سوراخ در معده شود.
خوب است بدانید که زخم معده سالانه افراد زیادی را درگیر میکند که بهدلیل بیتوجهی به علائم و عدم مراجعه بهموقع پزشک، مشکلات جسمانی فراوان و پیامدهای اقتصادی زیادی برای آنها در بر خواهد داشت.
شدت علائمی که از این بیمای مشاهده میشود، به شدت بیماری بستگی خواهد داشت.
بهطور کلی احساس درد، هنگام خالی بودن معده شدیدتر است و ممکن است از چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد. سایر علائم و نشانههای زخم معده به شرح زیر است:
• درد خفیف در معده
• کاهش وزن
• عدم تمایل به غذا خوردن بهدلیل درد
• حالت تهوع و استفراغ
• نفخ شکم
• احساس سیری
• آروغ زدن یا رفلاکس معده
• سوزش سردل
• تسکین درد با مصرف آنتی اسیدها
• کمخونی همراه با علائمی مانند خستگی، تنگی نفس یا رنگ پریدگی
• مدفوع تیره
• استفراغ خون آلود یا شبیه به قهوه
باکتری هلیکوباکتر پیلوری، یکی از عوامل اصلی بیماری زخم معده:
یکی از اصلیترین و شایعترین عوامل ایجاد بیماری زخم معده، باکتری هلیکوباکتر پیلوری است. شاید برایتان عجیب باشد که بدانید این باکتری به عنوان یک فلور طبیعی در داخل معده انسان ها معمولا و در بیشتر موارد حضور دارد.
در بیشتر موارد این سلولها و باکتریها مفید هستند و به بدن آسیبی نمیرسانند.
این باکتری به عنوان فلور طبیعی در نزدیکی دریچه پیلور( دریچه ی اتصال معده به دوازدهه ) وجود دارد.
از آن جهت که در قسمت سر این باکتری، شاخکهایی مثل پروانههای هلیکوپتر وجود دارد، به آن هلیکوباکتر میگویند. در صورت فراهم شدن شرایط، باکتری هلیکوباکتر پیلوری از طریق این شاخکها دیواره معده را سوراخ کرده و باعث ایجاد زخم معده خواهد شد.
داروهای غیر استروئیدی ضد التهابی:
از جمله دیگر عواملی که می توانند با ایجاد زخم در معده باعث ایجاد بیماری زخم معده شوند، استفاده طولانی مدت و مداوم از این قبیل داروها از جمله آسپیرین می باشد. آسپیرین از جمله دارو های پرکاربرد در کاهش التهابها و عفونتهای موجود در بدن می باشد که البته مصرف طولانی مدت و مداوم آن میتواند برای فرد مضر بوده و در ایجاد زخم معده نیز دخالت داشته باشد.
بطور کلی هر عاملی که باعث برهم خوردن تعادل چرخه هضم و گوارش در معده شود، میتواند در ایجاد زخم معده دخیل باشد.
سیگار کشیدن:
مصرف سیگار ممکن است در افرادی که به باکتری هلیکوباکتر پیلوری مبتلا هستند باعث زخم معده شود.
مصرف الکل:
الکل تخمیر مخاطی معده را از بین می برد و اسید معده را افزایش می دهد.
توجه: این ۲ عوامل آخر به تنهایی باعث زخم معده نمی شوند اما آنها می توانند زخم را شدیدتر و بحرانی تر کنند.
مواد غذایی که در بهبود زخم معده موثر هستند عبارتند از:
• استفاده از سبزیجات تازه (کرفس، کلم بروکلی، اسفناج و غیره)
• اجتناب از غذاهای تند، لبنیات، کافئین، سرخ کردنی ها و سایر غذاهایی که اسید معده را افزایش می دهند.
• آب کلم
• فلفل قرمز
• نمک دریا بر روی غذاها اضافه کنید.
• دارچین
• سیر
• عسل
• پروبیوتیک (ماست، غذاهای تخمیری، مکملهای پروبیوتیک)
• زنجبیل
• انواع میوه ها (سیب، بلوبری، گیلاس، لیمو و پرتقال، مغزهای خوراکی)
• زرد چوبه
• بابونه
• شیرین بیان
• آلوئه ورا
* مصرف 1 قاشق عسل خام به همراه یک چهارم قاشق پودر دارچین به صورت روزانه، طبق مطالعات انجام گرفته در ریشه کن شدن زخم معده بسیار موثر است.