آشنایی با تاریخچه و انواع داروهای گیاهی
برای آشنایی با داروهای گیاهی ، ابتدا باید آنرا تعریف کنیم . داروهای گیاهی یا همان گیاهان درمانی که در کشور ما به گیاهان دارویی شهرت یافته است به همه نوع گیاهان با ساقه یا گل و میوه که بافت ساقه چوب نیست شاره میشود . این نوع گیاهان که عمدتا پس از تولید میوه از بین میروند و عمر نه چندان زیادی دارند ، دارای خاصیت های متنوعی هستند که بنابر تحقیقات محققان برای انواع امراض شناخته شده کاربرد وسیعی دارند . با همه این تفاسیر رویکا و سایر مقالات علمی تاکید بر این دارند که تحت هیچ شرایطی نباید این درمان ها را بدون مشورت پزشک متخصص آشنا به گیاهان دارویی و به صورت خودسرانه انجام داد.
• خاورمیانه
اختراع نوشتن سبب شد تا دانش گياهي نيز ثبت و باقي بماند. اولين نوشته¬ها كه حاوي جزئيات استفاده از گياهان در درمان بيماري ها هستند در لوحه هاي گلي يافت شده در منطقه بين النهرين (عراق امروزي) و پاپيروس مصري مكتوب گرديده¬اند. حدود 3۰۰۰ سال قبل از ميلاد، آشور بانيپال پادشاه سومري¬ها دستور جمع آوري اولين مفردات پزشكي دنيا را صادر كرد كه در آن ۲۵۰ داروي گياهي ليست شده بود. پاپيروس Ebers كه حدود ۱۵۰۰ سال پيش از ميلاد نوشته شده است يكي از مهم ترين نوشته هاي بشر است كه در آن اطلاعات قديمي ثبت شده است. اين نوشته شامل ۸۷۶ نسخه است كه از ۵۰۰ ماده مختلف تشكيل شده است و در آن گياهان زيادي به چشم مي خورد.
• ایران
تاریخچه پزشكی و درمان در ایران به دوران آریایی، در حدود 7000 سال قبل از میلاد مسیح بر می گردد و نیز نخستین نوشته ها و نسخه های به دست آمده از گیاهان دارویی در تمدن های مهم دنیا نظیر ایران باستان، مصر، خاورمیانه، یونان باستان، هند و چین به 3000 سال قبل از میلاد بر می گردد.
• قبل از اسلام
نخستین پزشك آریایی به نام تریتا یا آترت نام داشت كه از دیدگاه زرتشت و اهورا مزدا شخصی بود پرهیزکار، دانا و توانا كه برای نخستین بار ناخوشی، تب و زخم نیزه را مداوا کرد. نام تریتا نه تنها در فرهنگ ایرانی بلكه در هندوستان نیز به عنوان اولین پزشك آریایی معرفی شده است. تریتا به عنوان نخستین پزشك و جراح آریایی با گیاهان و خواص آن ها آشنایی فراوان داشت. او برای درمان بیماری¬ها از عصاره¬های گیاهانی كه خود استخراج می كرد استفاده می نمود.
از سایر نام داران آریایی در این عرصه می توان جمشید یا یما، فریدون یا تئا و غیره را نام برد. یما و تراتااونا از نخستین كسانی بودند كه در ایران باستان توانستند بیماران دچار مشكلات پوستی، استخوانی و دندانی را از افراد سالم تشخیص دهند. پیامبر تمدن آریایی تاكید زیادی بر حفظ و بقای گیاهان كرده است.
در تمدن ایران باستان در كتیبه¬های مربوط به زمان هخامنشیان، از زعفران به عنوان گیاه دارویی با خواص و كاربرد بسیار فراوان یاد شده است. هر چند در مورد پزشكی ایران باستان اطلاعات زیادی برجای نمانده، لیكن به نظر می رسد در قلمرو گسترده هخامنشیان تشكیلات پزشكی منظمی وجود داشته است و ظاهراً مفهوم (اخلاط رابعه) كه مبنای طب بقراطی می باشد از ایران باستان به یونان راه یافته است.نخستین نوشته ها و نسخه¬های به دست آمده از گیاهان دارویی در تمدن¬های مهم دنیا نظیر ایران باستان، مصر، خاورمیانه، یونان باستان، هند و چین به 3000 سال قبل از میلاد بر می-گردد. در این آثار نام گیاهان دارویی مانند درخت میر، كرچك و سیر به وفور به چشم می خورد، هم چنین سایر تمدن¬ها مانند بابلیان، مادها، آشوریان و طب اسلامی مهد شروع پیشرفت ها در زمینه علم داروسازی گیاهی است.دو كشور پهناور چین و هند هم چون ایران از پیشگامان طب سنتی و داروسازی گیاهی بوده اند. وسعت و تنوع آب و هوایی در كشورهای ایران، چین و هند منجر شده است تا این مناطق از لحاظ تعداد و تنوع گونه های ارزشمند دارویی در دنیا از جایگاه خاصی بر خوردار باشند به گونه ای كه تا كنون صدها گونه گیاه دارویی با خواص بسیار موثر نظیر گیاهان دارویی و گیاهان ادویه¬ای مانند فلفل سیاه، شاه دانه، زعفران، زیره، شیرین بیان، خشخاش، جوز هندی، كرچك، كنجد، الئوورا یا صبر زرد، جین سینگ چینی، چای چینی و... را به دنیای امروز معرفی كرده اند.
• سیر
از دیگر فواید گیاهان دارویی خواص آنتی اکسیدان و آنتی باکتریال آنهاست که در سیر به وفور یافت میشود ، شما برای داشتن یک زندگی سالم و به یک آنتی بیوتیک طبیعی نیاز دارید که میتوانید آنرا در سیر بیابید . سیر دومین گیاه برتر از لیست گیاهان دارویی است که به علت عدم آگاهی از خواص و فواید سیر در سفره های مردم کشورمان به ندرت یافت میشود . شاید یکی از دلایل عدم استفاده از آن ایجاد بوی بد در دهان است که باید گفت این داروی گیاهی آنقدر فواید دارد که بوی بد دهان در مقابل آن هیچ محلی از اعراب ندارد.
• اسطوخودوس
اسطوخودوس به صورت دمنوش و پودر کاربرد دارد و به دلیل رایحه تسکین دهندهاش محبوب است، اسطوخودوس در رایحه درمانی برای تسکین اضطراب و اختلالات خواب استفاده شده و مزایای بالقوهای در درمان بیماریهای پوستی و التهابی دارد.
• بابونه
یکی از گیاهان مناسب برای بانوان بابونه است این گیاه باعث میشود سیستمهای عصبی و هورمونهای تولید درد را کنترل کند و باعث آرامش سیستم عصبی سمپاتیک میشود و برای کاهش درد قاعدگی مناسب است. مصرف آن به صورت دمنوش و عرق بابونه میتواند مفید باشد .
• رزماری
گیاه رزماری این گیاه سرشار از ویتامین ها و مواد معدنی بوده که سبب پشتیبانی بسیاری از عملکردهای بدن می شود. همچنین کارنوزول و رزمارینیک موجود در این گیاه، آنتی اکسیدان هایی هستند که در حفظ سلامت بدن نقش موثری دارند. از این گیاه می توان به صورت دم نوش، چاشنی غذا و یا به صورت موضعی استفاده نمود.
• گل گاو زبان
گل گاو زبان نیز از دیگر گیاهان اعجاب انگیز ارامبخش گیاهی است. تهیه این دمنوش نیز بسیار ساده است. برای این کار تنها کافی است دو قاشق غذا خوری گل گاو زبان خشک را به همراه دو قاشق مربا خوری سنبل طیب را با هم در یک قوری مخصوص دمنوش بریزید. سپس بر روی حرارت کم گاز قرار دهید. حتی می توانید برای تاثیر پذیری بیشتر از یک عدد لیموی تازه نیز استفاده کنید. حدود ۱۵ دقیقه صبر کنید تا دمنوش شما آماده شود. بی شک با نوشیدن این دمنوش گیاهی آرامشی وصف ناپذیر را تجربه خواهید کرد.
• زعفران
زعفران به دلیل طعم و رنگ متمایزش ارزشمند است. از نظر پزشکی، برای درمان افسردگی و بهبود خلق و خو و همچنین برای سلامت دستگاه گوارش استفاده میشود .
• الوئه ورا
این گیاه طبیعت معتدلی دارد و خواص ضد التهاب گیاه آلوئه ورا سبب آن شده است که سالهاست مردم از این گیاه برای درمان سوختگی، بریدگی یا عفونت های سطحی استفاده می کنند. همچنین این گیاه را در صورتی که با آب مصرف کنید برای هضم غذا نیز عالی است. علاوه بر موارد ذکر شده، آلوئه ورا جهت کاهش قند خون، ترمیم بافت های پوست، از بین بردن ترشی معده و کیسه صفرا، رفع اگزما اطراف چشم و... مفید می باشد.
• دارچین
این گیاه نیز از مهم ترین خواص آن میتوان به خاصیت ضد عفونی کننده دارچین اشاره کرد که موجب می شود به عنوان یک ماده ی نگهدارنده ی طبیعی مطرح شود . ضد باکتریایی ، ضد میکروبی ، ضد التهاب و تسکین دهنده درد تنها جزء کوچکی از فواید دارچین می باشد . برخی از مطالعات ویکی سرا نشان داده است که ، گیاه دارچین حاوی آنتی اکسیدان های قوی است و به طور شگفت آوری می تواند در مبارزه با اختلالات عصبی و بیماری های قلبی مفید واقع شود . علاوه بر مصرف این گیاه می توانید از خواص دمنوش دارچین نیز بهره مند شوید .