غده تیروئید چیست ؟
هر آنچه که باید راجب غده خطرناک تیروئید بدانید !
غده تیروئید چیست ؟
تیروئید چیست بخش مهمی از سیستم غدد و متابولیسم بدن، غده تیروئید است. سیستم غدد و متابولیسم بدن شامل غدد درون ریز و برون ریز مختلفی است که در کنار هم عملکرد بسیاری از اندام‌ها و سوخت‌وساز بدن را تنظیم می‌کنند.یکی از مهم‌ترین غده‌ها در سیستم غدد درون ریز بدن، غده تیروئید است که بسیاری از حیاتی‌ترین عملکردهای بدن تحت تأثیر این غده انجام می‌شود. هرگونه اختلال در تیروئید، بروز مشکلاتی در سیستم کلی بدن را به دنبال دارد. به همین دلیل کنترل تیروئید و انجام چکاپ سالیانه برای بررسی آن بسیار مهم است.
جایگاه غده تیروئید
اما این غده دقیقا در کدام قسمت بدن قرار دارد؟ تیروئید درست جلوی گردن و زیر برجستگی غضروف قرار دارد. اندازه طبیعی غده تیروئید حدود ۵ سانتی‌متر است. آناتومی غده تیروئید پروانه‌ای شکل است. اگر به تصویر تیروئید دقت کنید متوجه می‌شوید که این غده دو لب جانبی دارد که از وسط با یک پل (ایستموس) به هم وصل شده‌اند.
آناتومی غده تیروئید به‌‍صورتی است که در حالت طبیعی و سالم نمی‌توانید آن را احساس کنید. اما اختلالات این غده باعث بزرگ‌شدن آن می‌شود و جلوی گردن احساس می‌شود. رنگ تیروئید قرمز مایل به قهوه‌ای است. دلیل ایجاد رنگ قرمز، رگ‌های خونی فراوانی است که در این ناحیه قرار دارند. علاوه بر رگ‌های خونی، از این ناحیه اعصاب مهمی عبور می‌کنند که بر کیفیت صدا تأثیر می‌گذارند.
غده تیروئید حائز اهمیتی حیاتی
زمانی که تیروئید هورمون‌های T۳ و T۴ را تولید و وارد خون می‌کند، این هورمون‌ها بر بسیاری از سلول‌های بدن تأثیر می‌گذارند. این هورمون‌ها سرعت کار سلول‌ها و متابولیسم را تنظیم می‌کنند. متابولیسم فرایندهایی را شامل می‌شود که در تأمین انرژی بدن دخیل هستند و توسط هورمون‌های غده تیروئید تنظیم می‌شود. به‌عنوان‌مثال ضربان قلب و سرعت پردازش غذا در روده باتوجه‌به سطح هورمون‌های تیروئید تعیین می‌شوند. اگر سطح هورمون تیروئید پایین باشد، ضربان قلب کُند می‌شود، متابولیسم کاهش پیدا می‌کند و شخص دچار کاهش وزن می‌شود. در حالتی که سطح هورمون‌ها نسبت به حالت طبیعی افزایش یابد، علائم بالعکس می‌شوند.
بسیاری از عملکردهای حیاتی بدن توسط هورمون‌های تیروئید تنظیم می‌شوند. از جمله:
• تنفس
• ضربان قلب
• سیستم عصبی مرکزی و محیطی
• وزن
• قدرت عضلانی
• سیکل‌های قاعدگی
• دمای بدن
• سطح کلسترول.
بیماری های غده تیروئید
شاید برایتان عجیب باشد، اما بسیاری از علائم پزشکی مربوط به بیماری‌های غده تیروئید می‌شود. از آنجایی‌که این غده نقش مهمی در بدن ایفا می‌کند، بسیاری زا بیماری‌های شایع غدد هم مربوط به همین غده است. بیماری‌هایی که به احتمال زیاد یکی از اعضا خانواده‌مان درگیر آن هستند. برخی از شرایط باعث می‌شود، هورمون‌های تیروئید بیشتر یا کمتر از مقدار طبیعی تولید شوند. افزایش هورمون تیروئید باعث مصرف بیش‌از‌حد انرژی می‌شود. این حالت علائم متعددی را در سراسر بدن به وجود می‌آورد. گاهی هم هورمون کمتر تولید می‌شود و پیش‌زمینه بیماری‌های مختلف را ایجاد می‌کند.
در ادامه تعدادی از شایع‌ترین بیماری‌های غدد که مربوط به تیروئید است، توضیح می‌دهیم و شما را با علائم آن‌ها آشنا می‌کنیم.
پرکاری تیروئید
در پرکاری تیروئید، هورمون‌های تیروئیدی بیش‌از‌حد تولید می‌شوند. در اغلب اوقات شرایط پزشکی مانند بیماری گریوز یا ندول تیروئید بیش‌فعال، زمینه را برای افزایش فعالیت غده تیروئید فراهم می‌کنند. از عوارض پرکاری تیروئید می‌توان به گواتر اشاره کرد.
نشانه‌های پرکاری غده تیروئید معمولا موارد زیر است:
• اضطراب
• تحریک‌پذیری یا بدخلقی
• بیش‌فعالی
• تعریق یا حساسیت به درجه حرارت بالا
• لرزش دست
• ریزش مو
• کم‌شدن تعداد قاعدگی.
کم کاری تیروئید
همان‌طور که از نام این اختلال پیداست، به کاهش تولید هورمون‌ها در تیروئید کم‌کاری تیروئید گفته می‌شود. یکی از مهم‌ترین علل ایجاد این مشکل، بیماری خودایمنی است. در نوزادان به کم‌کاری تیروئید کرتینیسم می‌گویند. عوارض جانبی این بیماری در نوزادان بسیار جدی است. ساخت استخوان در این نوزادان معمولا غیرطبیعی است و حتی ممکن است باعث عقب‌ماندگی ذهنی شود.
اما در بزرگسالان نشانه‌های کم کاری غده تیروئید معمولا شامل موارد زیر است:
• مشکلات در خواب
• خستگی
• مشکل در تمرکز
• خشکی پوست و مو
• افسردگی
• حساسیت به دمای سرد
• پریود مکرر و سنگین
• درد مفاصل و عضلات.
و خیلی دیگر از بیماری های دیگر مانند :گواتر ،تیروئیدیت ، تیروئیدیت هاشیموتو ، گریوز ، غده سرطان تیروئید ،ندول یا گره تیروئید می باشد .
جراحی تیروئید چه زمانی لازم است ؟
در صورت ایجاد هر یک از مشکلات زیر، متخصص ممکن است از روش جراحی استفاده کند:
• سرطان تیروئید
• بزرگ‌شدن غیر سرطانی تیروئید (گواتر)
• پرکاری تیروئید
• ندول یا گره تیروئید.
درمان غده تیروئید با دارو های گیاهی
برای درمان بیماری‌های تیروئید هیچ داروی گیاهی خاصی وجود ندارد که بتوان با مصرف آن مشکل را برطرف کرد. اما برخی گیاهان علائم پرکاری یا کم‌کاری تیروئید را تا حدودی رفع می‌کنند. گیاه کلپ منبع غنی ید است و در رفع کم‌کاری تیروئید مؤثر است. گیاه دیگری به نام بادرنجبویه برای درمان پرکاری تیروئید پیشنهاد شده است. حتما دقت داشته باشید که قبل از مصرف هر گیاه دارویی با متخصص غدد مشورت کنید. برخی گیاهان تأثیر منفی روی غدد درون ریز گذاشته و وضعیت بیمار را بدتر می‌کنند. شما می‌توانید قبل از مصرف این داروهای گیاهی از مشاوره آنلاینی یا تلفنی با متخصص غدد در دکترتو استفاده کنید.
