زندگی نامه ماری کوری شیمی دان و فیزیک دان بزرگ تاریخ
ماری کوری اولین بانویی بود که در جهان برنده جایزه نوبل شیمی شد ، همچنین تنها فردی بود که هم نوبل شیمی و هم نوبل فیزیک را برنده شد.
ماری کوری دانشمند مشهور فیزیک و شیمی بود که بهعنوان یکی از پیشگامان عصر رادیواکتیو شناخته میشود. او تنها زن برنده ۲ جایزه نوبل است. ماری اسکلودوسکا کوری یک دانشمند فیزیک و شیمی فرانسوی لهستانیالاصل بود.
از بزرگترین دستاورد های این دانشمند بزرگ می توان به توسعه نظریه رادیواکتیوته اشاره کرد ، که اصطلاح آن نیز به وسیله همین بانوی دانشمند مطرح شد.
از دیگر دستاوردهای او کشف ۲ عنصر پولونیوم و رادیوم و توسعه تکنیک خالص سازی ایزوتوپهای رادیواکتیو بود . پولونیوم نخستین عنصری بود که ماری کوری و همسرش موفق به کشف آن شدند و نام این عنصر را به افتخار کشور لهستان که سرزمین مادریش بود ، پولونیوم نام گذاری کردند. او مدیریت اولین پژوهش های تاریخ در زمینه نئوپلاسم با استفاده از ایزوتوپهای رادیواکتیو را بر عهده داشت.
این دانشمند بزرگ، نخستین استاد زن در دانشگاه پاریس بود. موسسههای تحقیقاتی کوری توسط این بانوی دانشمند در پاریس و ورشو تأسیس شدند و تا به امروز هم مراکز اصلی تحقیقات پزشکی در جهان هستند.
ماری اولین جایزه نوبل خود در رشته فیزیک را نیز با پیتر همسر خود بهصورت مشترک دریافت کرد. چندین سال بعد از فوت همسرش جایزه نوبل دوم در رشته شیمی به ماری اهدا شد. در نهایت خانواده کوری در مجموع ۵ جایزه نوبل را به نام خود ثبت کردند.
ماریا سالومی اسکلودوسکا در هفتم نوامبر ۱۸۶۷ میلادی در لهستان که از امپراتوری روسیه بود چشم به جهان گشود. او پنجمین فرزند از پدر مادری معلم به نام های برونیسواوا اسکودوسکا و وادیسواو اسکودوسکی بود.خواهران او زوفیا، برونیسواوا و هلنا و برادر او جوزف بودند.او از دوران کودکی به حافظه شگفتانگیز مشهور بود و در ۱۶ سالگی، مدال طلای رقابتهای علمی را از یک دبیرستان روسی دریافت کرد.
خانواده ماری از دو طرف پدری و مادری، ورشکسته بودند . آنها ثروت خود را در جریان قیام های باز پس گیری استقلال لهستان از دست داده بودند. در نتیجه ماری مجبور بود در نوجوانی در کنار تحصیل کار هم بکند. ماریا از کارهای دوران نوجوانی پساندازی برای خود جمع کرد و بخشی از این پسانداز را به خواهرش برونیسلاوا داد تا در فرانسه، به تحصیل علوم پزشکی بپردازد.
او در سالهای تحصیل خواهرش در فرانسه، سخت مشغول کار بود و شبها به مطالعه شیمی، فیزیک و ریاضی میپرداخت.البته در آن سالها تحصیل دختران در لهستان ممنوع بود و نیروهای تزار روسی، ماریا را از ادامه حضور در کتابخانه منع کردند.
پدر ماری مدیر مدرسه راهنمایی پسرانه و معلم ریاضی و فیزیک بود . زمینه هایی که ماری تمایل زیادی به تحصیل در آن ها را پیدا کرد.
بعد از آن که مقامات روسی استفاده از آزمایشگاه را از مدارس حذف کردند. وادیسواو ، پدر ماری تمامی ابزار و وسایل آزمایشگاه را به خانه خود برد و در آن جا دانش آموزان را آموزش می داد.
وادیسواو در نهایت به دلیل ترویج عقاید میهنپرستانه از مدرسه اخراج شد . او مجبور شد به حرفه ای دیگر با درآمد کمتر رو بیاورد. وضعیت سخت اقتصادی باعث شد آن ها خانه خود را به اقامتگاه پسران تبدیل کنند تا بتوانند درآمدی کسب کنند.
مادر ماری، برونیسواوا مدیریت مدرسه شبانه روزی دخترانه را برعهده داشت که بعد از تولد ماری، از سمتش استعفا کرد. برونیسواوا در سال ۱۸۷۸ زمانی که ماری ده ساله بود، به علت بیماری سل درگذشت. سه سال پیش از آن، زوفیا، خواهر بزرگ ماری به دلیل بیماری تیفوس درگذشت . پدر ماری یک خداناباور بود ولی مادرش یک کاتولیک معتقد بود. سختی مرگ مادر و خواهر ماری کوری باعث شد که او از اعتقاد به کاتولیک دست بردارد و به ندانم گرا روی بیاورد.
ماری در اواخر سال ۱۸۹۱ میلادی و در ۲۴ سالگی لهستان را به مقصد فرانسه ترک کرد.او در آنجا نام ماری را انتخاب کرد . درواقع ماری برای تحصیل بهمطالعه رشتههای شیمی، ریاضی و فیزیک در سوربن بود که به فرانسه رفت. سوربن در آن زمان از بهترین دانشگاه های پاریس به شمار می رفت.
در سال ۱۸۹۳ با وجود پشتکار و تلاش بسیار توانست مدرک کارشناسی ارشد خود در رشته فیزیک بهعنوان دانشجوی برتر در رشته فیزیک را بگیرد . پس از فارغالتحصیلی، یک کمکهزینه صنعتی به ماری اهدا شد تا در مورد تأثیر ذرات ترکیب فولاد در خواص مغناطیسی آن تحقیق کند. از کمک هزینهای که دریافت کرد، تحصیلش را ادامه داد و در سال ۱۸۹۴ موفق به گرفتن مدرک دوم خود یعنی کارشناسی ارشد رشته شیمی شد.
او پس از پایان پروژه فولاد آهنربایی، دلش برای وطنش تنگ شد و برای مدتی به لهستان رفت اما امیدش برای یافتن شغل در این کشور، بینتیجه ماند. به علت این که صرفا او یک زن است پیشنهاد های کاری اش رد میشد. در نتیجه او به فرانسه بازشگشت و تصمیم گرفت همچنان به تحصیل تا مقطع دکتری ادامه دهد.
او در ۱۸۹۵ میلادی با پیر کوری ازدواج کرد.پیر دانشمندی شناخته شده و قابل احترام بود. او مفهوم پیزوالکتریسیته را کشف کرد. ماری پس از ازدواج با پیر، نام خانوادگی او را نیز به نام خانوادگی خود اضافه کرد.
ماری کوری در خصوص همکاری با پیر در جایی گفته است: «من و همسرم بهخاطر محبت به یکدیگر و کارهای مشترک، بهقدری با هم متحد بودیم که تقریبا تمام زمان خود را با هم سپری میکردیم.»
مطالعات و تحقیقات ماری و پیر برروی دو ماده معدنی پیچ بلند و توربرنیت باعث شد که آن ها در سال ۱۸۹۸ میلادی، موفق به کشف دو عنصر شیمیایی شدند. نخستین عنصر کشف شده پولونیوم نام داشت . ماری به دلیل احترام و علاقه به وطن خود ، این نام را برای این عنصر انتخاب کرد.این زوج در تحقیقات خود به نتیجه رسیدند که پولونیوم ۳۰۰ برابر بیشتر از اورانیوم، پرتو ساطع میکند.
در ۲۶ دسامبر ۱۸۹۸،دومین عنصری توسط این زوج کشف شد و آن ها از عنصر دیگری پرده برداشتندکه نام آن را رادیوم نام نهادند.آنها نام این عنصر را از روی معنی لاتین کلمه پرتو (Ray) انتخاب کردند. خانواده کوری به این نتیجه رسیدند که رادیوم، چندین میلیون برابر بیشتر از اورانیوم، رادیواکتیویته دارد. بهعلاوه آنها کشف کردند که ترکیبات رادیوم، نورانی هستند و همچنین، این ماده منبع گرما نیز هست. در واقع این ماده بدون هیچ واکنش شیمیایی گرمتر از محیط اطراف خود میشود.
ماری کوری اولین بانویی بود که توانست جایزه نوبل دریافت کند و حتی اولین کسی بود که دوبار در دوعلم جداگانه جایزه نوبل را دریافت کرد. او در سال ۱۹۰۳ به صورت مشترک با هانری بکرل و پیرکوری به خاطر کار روی رادیو اکتیو جایزه نوبل فیزیک را دریافت کرد.هیأت داوران نوبل قصد داشت، ابتدا تنها جایزه را به پیر و هنری بدهد اما اصرارهای پیر کوری باعث شد تا ماری نیز در این جایزه سهیم باشد.
ماری کوری در ۱۹۱۰ میلادی موفق شد تا نمونهای خالص از فلز رادیوم را در محیطی ایزوله استخراج کند. این استخراج و کشف رادیوم و پولونیوم در رشته شیمی در سال ۱۹۱۱ ماری کوری را برای دومین بار صاحب جایزه ارزشمند نوبل کرد. البته این بار او به تنهایی این جایزه را برد.
ماری یکی از معدود دانشمندانی بود که به یکی از تاریخسازترین کنفرانسهای تاریخ علم در ۱۹۲۷ دعوت شد. این کنفرانس با نام Solvay Conference on Electrons and Photons برگزار شد و علاوه بر ماری، بزرگانی همچون پلانک و اینشتین نیز در آن حضور داشتند.
ماری کوری در ۴ جولای ۱۹۳۴ میلادی و در ۶۶ سالگی به علت کم خونی آپلاستیک از دنیا رفت. کارشناسان علت مرگ او را تماس طولانی با مواد رادیو اکتیو می دانند. او همیشه تیوب های رادیوم را در جیب روپوش آزمایشگاهی خود می گذاشت . امروزه دانشمندان احتیاط بسیار بالایی در تماس با این مواد دارند. اما بزرگانی همچون ماری کوری این احتیاط را نداشتند. بههمین دلیل کتابها و یادداشتهای او نیز بهحدی حاوی مواد رادیواکتیو هستند که در جعبههای مخصوص نگهداری میشوند.
ماری کوری در گورستانی در پاریس در کنار همسرش دفن شد. حدود ۶۰ سال بعد و در ۱۹۹۵، بقایای اجساد آنها برای ادای احترام به معبد پانتئون در پاریس منتقل شد. او اولین زنی بود که بهخاطر شایستگیهای شخصی، افتخار دفن در این محل را پیدا میکرد.
لهستان و فرانسه، ۲۰۱۱ میلادی را بهعنوان سال ماری کوری نامگذاری کردند. این دانشمند بزرگ علاوه بر ۲ جایزه نوبل، جوایزی همچون مدال دیوی، مدال ماتوچی، جایزه آکتونین، مدال الیوت کرسون و مدال فرانکلین را دریافت کرد. عنصر شماره ۹۶ جدول تناوبی عناصر نیز کوریوم نام نهاده شد.