زرتشت که بود، زندگینامه زرتشت

زرتشت که بود؟ دین زرتشت ، کتاب های او و تمام اطلاعات در این زمینه در صفحه میتوانید مشاهده کنید .

زرتشت که بود؟

زرتشت کیست؟ یکی از نام‌های برجسته تاریخ ایران باستان است که در باور رایج، به‌عنوان پیامبر ایرانیان شناخته می‌شود. آیین «مزدیسنا» که برگرفته از تفکرات زرتشت است، پس از گذر هزاران سال همچنان پیروان خود را دارد و یکی از ادیان پذیرفته‌شده کشور ایران محسوب می‌شود. در این مقاله، مختصر اطلاعاتی در خصوص زرتشت، تصویرگر میدان نبردی ابدی میان خیر و شر، به شما ارائه خواهیم داد.

درباره زرتشت، پیامبر ایرانی

پاسخ دادن به این سوال که زرتشت، زردشت یا زردهشت کیست، هزاران سال است که ذهن متفکران را در سراسر جهان به خود مشغول کرده است. زرتشت را با عناوینی چون اصلاح‌گری دینی، پیامبر ایران باستان، اولین فیلسوف جهان یا نخستین شاعر ایرانی می‌شناسند؛ اما همان‌گونه که او خود را در «گاتاها» معرفی می‌کند، ما نیز برای معرفی وی، به واژه «روحانی» بسنده می‌کنیم.

زرتشت را پیامبر ایران باستان می‌دانند. وی مردی خردمند معرفی شده است که برای اصلاح جامعه و تزکیه آن، برانگیخته شد. زرتشت، با ترسیم مرزهای جاودانه میان خیر و شر، مشتاقانه و شوریده‌سر، مردم را به مسیر موردنظر خویش فرا می‌خواند و در آنان تاثیری عمیق می‌گذارد.

هرچه از تاریخ می‌گذرد، وجه اساطیری منابع در خصوص زرتشت بیشتر می‌شود؛ تا آنجا که در برخی از منابع متاخر زرتشت فرا انسان و در زمره ایزدان پنداشته شده است. متون پهلوی به‌جای مانده از دوران کهن، از وجود «فر» یا فروغ ایزدی زرتشت در سرآغاز خلقت خبر می‌دهد؛ از خلق «فروهر» یا جوهر حیات او در ۳۰۰۰ سال پیش از تولدش پرده برمی‌دارد و معتقد است این تنها تن‌گوهر یا تجسم مادی وی است که در زمان تولدش به‌وجود آمده است. گفته می‌شود که زرتشت پس از دیدار با اهورا مزدا در ۳۰ سالگی، به مبارزه علیه دیوان مبعوث می‌شود و صورت جسمانی آنان در زمین پایان می‌دهد.

محل تولد زرتشت

در هر صورت پژوهش‌های زبان‌شناسی و بررسی تفاوت‌ها بین گونه قدیمی‌تر زبان اوستایی که در گات‌ها به‌کار رفته و فارسی باستان که زبان رسمی هخامنشیان قلمداد می‌شود، نشان می‌دهد که تاریخ حدودی زندگی زرتشت، دو تا سه قرن پیش از تاج‌گذاری کوروش بزرگ بوده است. نبود نامی از شاهان هخامنشی در اوستا نیز بر این احتمال دامن می‌زند.

بر اساس اوستا، زادگاه زرتشت نیز همچون سایر ایرانیان باستان، «ایران‌ویج» یا سرزمین اقوام آریایی معرفی شده است؛ اما از مکان دقیق تولد او اطلاعات چندانی در دسترس نیست. اطلاعات به‌دست آمده از اوستا و یشت‌ها، محل تولد زرتشت را مناطق شرقی ایران می‌داند‌. این موضوع با بررسی زبان‌شناسان از متون اوستا و بازنگری گونه زبانی نیز تایید شده است؛ تا جایی که زادگاه زرتشت را «سغد» یا «خوارزم» معرفی می‌کرده‌اند؛ گرچه منابع متاخر مزدیسنا، زادگاه زرتشت را شمال غرب ایران و منطقه آذربایجان دانسته‌اند. «بلخ» نیز از جمله شهرهایی است که در برخی منابع یونانی و متون پهلوی، محل تولد زرتشت نامیده شده است.

محل تولد زرتشت

کتاب دین زرتشت

برخلاف باور عموم، اوستا کتاب زرتشت نیست. این کتاب طی دوره‌های مختلف، توسط افراد گوناگون نگاشته شده است و تنها بخشی از سرودهای این کتاب را منتسب به شخص زرتشت می‌دانند. برخی پژوهشگران معتقدند که اوستا، برای مدت‌ها مکتوب نبوده و به‌صورت شفاهی از نسلی به نسل دیگر انتقال پیدا کرده است. در نظر عده‌ای نیز متون اوستا، باقی‌مانده از یک ادبیات غنی و شگفت‌انگیز محسوب می‌شود که بخش عمده آن در زمان حمله اسکندر از میان رفته است.

بلکه کتاب های زرتشت :یسنه ،یشت ، وندیداد، ویسپرد و خرده اوستا است .

کتاب دین زرتشت

آرامگاه زرتشت

وقتی که وظیفه رسالت خود را به پایان می‌رساند، به بلخ سفر می‌کند تا پایان عمر خویش را به تعلیم آموزه‌های مذهبی و ارشاد پیروان بپردازد. در این هنگام «گشتاسب کیانی» فرمانروای بلخ است و دشمنی دیرینه‌ای با تورانیان دارد. این کینه‌توزی سرانجام به جنگی عظیم می‌انجامد و زرتشت نیز در این جنگ به‌قتل می‌رسد و در سن ۷۷ سالگی، از تن‌گوهر خویش رخت بر می‌بندد. همان طور که مورد‌انتظار است، سندی دال بر تایید ماجرای مذکور وجود ندارد و آرامگاه یا نشانی از زرتشت نیز در این شهر یافت نشده است.

پیروان آیین مزدیسنا، روز مرگ زرتشت را پنجم دی‌ماه می‌دانند. این روز که در این آیین آنان «خورایزد» نامیده می‌شود، هنگامه دعا و نیایش زرتشتیان در پرستشگاه‌ و آدریان است.

آرامگاه زرتشت

سخنان معروف زرتشت

تنها سخنان به‌جای مانده از زرتشت، در سروده‌های منتسب به وی تحت‌عنوان گات‌ها خلاصه می‌شود. این سروده‌ها مضامینی در خصوص توحید اهورامزدا، آزادی اندیشه، نظم و نیکی هستی و نکوهش دیوان دارد.

• از تو می‌پرسم از اهورا، چه به راستی می‌خواهم، آیا سرانجامِ زندگیِ پارسایی، خوشبختی در دو جهان است و کسی که برای رستگاری روان دیگران می‌کوشد، بهره نیک خواهد برد؟ این را [ای] مزدا می‌دانم که هر که به مردم مِهر ورزد و برای رستگاری دیگران بکوشد، چنین کسی دوست تو و درمان‌بخش زندگی مردم خواهد بود.

• ای جویندگان دانش راستین، اکنون آموزش‌ها و پیامی را که تابه‌حال شنیده نشده‌است، برای شما آشکار خواهم ساخت. این پیام برای کسانی که از روی تعالیم نادرست، جهان نیکی را تباه سازند ناگوار است، ولی برای دلدادگان «مزدا» خوش‌آیند و شادی‌بخش به شمار می‌رود.

صحبت از زرتشت به‌واسطه فقدان منابع دست‌اول تاریخی و در عوض، *** رت افسانه‌سرایی‌ها، اسطوره‌سازی‌ها، نگرش‌های خصمانه و تناقض‌های بسیار، امری دشوار است؛ با این حال جایگاه وی در میان دانشمندان علوم دینی و فلاسفه به‌قدری رفیع است که ما نیز اشاره‌ای هرچند موجز، به او و اندیشه‌هایش داشته باشیم.

سخنان معروف زرتشت